Οι τρεις βασικές ενότητες έργων που εκτίθενται τώρα στην Γκαλερί (3) δείχνουν καθαρά την εξέλιξη και παρουσιάζουν την σταδιακή πορεία προς την εικαστική ωρίμανση του Γιάννη Στεφανάκι. Πρόκειται για μια σειρά μικροδιάστατων ανάγλυφων κομματιών του 1987, τοποθετημένων σε ξύλινες –χαραγμένες με την άγρια γραφή του καλλιτέχνη– κορνίζες που δημιουργούν την αίσθηση ρηχών κουτιών. Φτωχά υλικά, όπως πέτρες, ξύλα, ασβέστης και χώματα χρησιμοποιούνται για να δημιουργήσουν υφή και ματιέρα και να υποδηλώσουν συχνά παραστατικές εικόνες απολιθωμένων ψαριών, φλεγόμενων περιοχών ή δέντρων σ’ ένα πυκνοφυτεμένο, μα καμένο απ’ τους εμπρηστές δάσος. Τα μαγικά, τρισδιάστατα κουτιά του JOSEPH CORNELL που κλείνουν τον προσωπικό του κόσμο μετατρέπονται εδώ σε ανάγλυφες εικόνες, πιο βίαιες και πιο ταραγμένες, πιο δυσανάγνωστες, αρχέγονες και οικολογικές. Είναι το πρώτο βήμα του καλλιτέχνη που θα τον οδηγήσει στην ενότητα του αμέσως επόμενου χρόνου, μια ενότητα που αποτελεί τον συνδετικό κρίκο μεταξύ των ρηχών κουτιών και των πρόσφατων έργων. Η κορνίζα τώρα παύει να εσωκλείει το έργο, απλά το περιτριγυρίζει, και τα εξωζωγραφικά υλικά που χρησιμοποιούνται δεν είναι πια αυτούσια τρισδιάστατα αντικείμενα αλλά ετερογενή υλικά που δημιουργούν μια πιο ήπια σε όγκο ματιέρα. Τα σχήματα γίνονται λιγότερο ευδιάκριτα καθώς εξομοιώνεται η διαφοροποίηση των χρωματικών τόνων και η ατμόσφαιρα που αρχίζει να επικρατεί είναι περισσότερο μυστικιστική, μεταφυσική, και ομιχλώδης.
Είναι η ατμόσφαιρα που θα περιβάλλει τα τοπία του, τα φετινά έργα που αποδεικνύουν πως η έρευνα του Στεφανάκι έχει προχωρήσει μέσα στα δύο τελευταία χρόνια, θετικά.
Μεγαλοδιάστατοι πίνακες, ονειρικές τοπιογραφίες, μνήμες του καλλιτέχνη απ’ το απόμακρο παρελθόν φέρνουν έντονο το στίγμα της φθοράς που επέφερε το πέρασμα του χρόνου. Κορμοί δέντρων αλλοιωμένων και παραποιημένων αντιπαραθέτονται με τα πρωτογενή στοιχεία της γης και του νερού. Σκούρα χρώματα, σύμβολα της οικολογικής καταστροφής, συνυπάρχουν με τα γαιώδη που στέκουν σαν ελπιδοφόρο προμήνυμα της φυσικής αναγέννησης της μάνας γης.
Τα έργα του Στεφανάκι αν και παραστατικά μοιάζουν σε πρώτη όψη αφηρημένα. Είναι η κατάργηση της προοπτικής, η έμφαση στη δισδιάστατη επιφάνεια του καμβά, η χειρονομιακή γραφή, η συνεχής μετάλλαξη και διάπλαση –ή ακόμα και αποποίηση μέσα από καψίματα– της ύλης, που δημιουργεί μια ενδιαφέρουσα ματιέρα και καλεί τον θεατή να διαβάσει στο έργο αρχικά τις φορμαλιστικές ποιότητες και στη συνέχεια την ίδια την εικόνα. Είναι η τέχνη του, μια τέχνη αφαίρεσης και παράστασης σε αρμονική ισορροπία.
ΜΠΙΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ
Ιστορικός τέχνης
Κείμενο καταλόγου με αφορμή την έκθεση ΑΦΗΡΗΜΕΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ στην γκαλερί «3» (Αθήνα) 1990 και στην γκαλερί «Αμυμώνη» (Ιωάννινα) 1991
